De perineum massage: wat, wanneer, waarom ... ?

De cijfers

Meer dan 85% van de vrouwen die een vaginale bevalling ondergaan krijgen te maken met een vorm van scheur in het perineum. 0.6% - 11% van alle vaginale bevallingen resulteren in een derde- of vierdegraads scheur. Dit volgens een Australische studie.

Een scheur heeft ernstige gevolgen voor de jonge moeder. Perineala pijn kan tot 3 maanden aanhouden, leidt tot een verstoorde (pijnlijk) seksuele beleving en wordt geassocieerd met dyspareunie (pijn bij het vrijen). Elke methode die de kans op het intact houden van het perineum is dan ook  onze volledige aandacht waard.

Daarom ook de perineum massages. Uit studies blijkt dat prenatale perineale massages tijdens de laatste maand (vanaf 35 weken) van de zwangerschap helpen om een trauma tijdens de bevalling te voorkomen en klachten na de bevalling te verminderen.

Met deze stretch techniek wordt het perineum en het laatste deel van het geboortekanaal optimaal klaar gemaakt voor de passage van de baby.

Uit studies blijkt dat de resultaten van de massage het grootste zijn bij een eerste bevalling (9% minder kans op een scheur die gehecht moet worden).

Om al het voorgaande is het onze taak om vrouwen te motiveren om vanaf week 35 wekelijks of zelfs dagelijks de vaginale opening en het perineum te stretchen. Hiervoor gebruikt men best een olie die veilig is voor de microflora die de weefselelasticiteit bevordert.

De techniek

Voor deze massage is het belangrijk dat je een ontspannen houding aanneemt en ervoor zorgt dat je bekkenbodem ontspannen is. Ga dus maar lekker liggen.

1. Breng de Peri Oil Spray van Shinn aan op de duimen en op de huid en de zone rond de vaginaopening en het perineum.
2. Breng een of twee duimen aan de ingang van de vagina in.
3. Oefen een neerwaartse druk uit naar het perineum toe. Dit geeft een drukkend en rekkend gevoel. Dit is normaal, maar niet altijd even aangenaam. Ga rustig te werk, overdrijf niet. Elke dag zal het beter gaan.
4. Rek 30 seconden naar beneden/achter toe. Bouw dit op met nog eens 30 seconden todat je aan 1 minuut komt. Blijf daarna elke dag 1 minuut stretchen.
5. Rek 30 seconden naar links onder toe. Bouw dit op met nog eens 30 seconden totdat je aan 1 minuut komt. Blijf daarna elke dag 1 minuut stretchen.
6. Rek 30 seconden naar rechts onder toe. Bouw dit op met nog eens 30 seconden. Blijf daarna elke dag 1 minuut stretchen.
7. Herhaal dit dagelijks of zelfs 2 keer per dag.
8. Je kan de overtollige olie afvegen, maar laat zeker een deeltje indringen zodat de huidt mooi gevoed wordt. Dit komt de elasticiteit van de huid ten goede.

De laatste weken van je zwangerschap zit dat buikje soms in de weg natuurlijk. Vind je het te vermoeiend of geraak je moeilijk op de juiste plaats. Vraag je partner om te helpen.

Meer hulp?

Heb je nood aan visuele ondersteuning. Ga dan zeker even kijken op de website van Motel Mama (https://motelmama.be/perineummassage-zwanger/) of bekijk hier hun filmpje (https://www.youtube.com/watch?v=8lc8n2KSlmg). Ook in het Het Bekkenbodenboek van Hedwig Neels (https://www.lannoo.be/nl/het-bekkenbodemboek) vind je meer informatie over de perineum massage (https://en.thepelvicfloor.be/).

Bronnen

• Beckmann MM, Stock OM. Antenatal perineal massage for reducing perineal trauma. Cochrane Database Syst Rev. 2013;(4):CD005123. Published 2013 Apr 30. doi:10.1002/14651858.CD005123.pub3
• Chen, Q., et al., Effect of Prenatal Perineal Massage on Postpartum Perineal Injury and Postpartum Complications: A Meta-Analysis. Comput Math Methods Med, 2022. 2022: p. 3315638; Silva, A.P., et al., Perineal Massage Improves the Dyspareunia Caused by Tenderness of the Pelvic Floor Muscles. Rev Bras Ginecol Obstet, 2017. 39(1): p. 26-30; Montenegro, M.L., et al., Thiele massage as a therapeutic option for women with chronic pelvic pain caused by tenderness of pelvic floor muscles. J Eval Clin Pract, 2010. 16(5): p. 981-2; Abdelhakim, A.M., et al., Antenatal perineal massage benefits in reducing perineal trauma and postpartum morbidities: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Int Urogynecol J, 2020. 31(9): p. 1735-1745.
• Goh R, Goh D, Ellepola H. Perineal tears - A review. Aust J Gen Pract. 2018;47(1-2):35-38. doi:10.31128/AFP-09-17-4333
• Neels, H., Het Bekkenbodemboek. 2021, 174 (73).